فرض کنید میخواهیم در مورد موبایل آیفون جدید صحبت کنیم. یک نفر میگوید آیفون جدید هیچ فرقی نکرده، فقط کمی کشیدهتر شده. یک نفر دیگر میگوید برای این کشیدهتر شده تا وقتی میخواهیم جدول لیگ برتر را ببینیم، بعضی از تیمها هم پیدا باشند! حالا ما دیگر در مورد آیفون صحبت نمیکنیم، درباره تیمهای فوتبال حرف میزنیم.
فرض کنید میخواهیم در مورد یک بازی کامپیوتری جدید صحبت کنیم. یک نفر میگوید این نسخه از بازی خیلی بهتر از نسخه قبلی است. یک نفر دیگر میگوید گرافیک آن در پلیاستیشن ۳ خیلی بهتر از ایکسباکس است! حالا ما دیگر در مورد بازی صحبت نمیکنیم، درباره گرافیک کنسولهای بازی حرف میزنیم.
در دنیای اینترنت در دو مثال بالا، به این «یک نفر دیگر»، «ترول» میگفتند؛ شخصیتِ روی اعصابی که بحث را منحرف و یک صحبت معمولی را تبدیل به دعوایی قدیمی میکرد. ترول یک بحث منطقی در اینترنت را به یک بحث قدیمی و بیسرانجام تبدیل میکرد و از این که دعوا راه میانداخت، لذت میبرد.مشاور خانواده
چند سالی است اما «ترول» معنای دیگری پیدا کرده. وقتی در شبکههای اجتماعی و اینترنت گشت میزنید، با شبهکمیکاستریپهایی طرف هستید که در چند صحنه، شما را به خنده وامیدارند. این نقاشیها به «ترول» معروف شدهاند و اولین بار سایت ۴chan در سال ۲۰۰۸ از آنها استفاده کرد. این نقاشیها به مرور زمان شخصیتهای ثابتی پیدا کردهاند و هر کدام در جای خود به کار میروند؛ مثل «برای همیشه تنها»، «آقای همیشه خندان»، «آقای بیفرهنگ» و…
در شبکههای اجتماعی این ترولها همهجا را تسخیر کردهاند، در خیلی از صفحات میتوانید تصویر مرد خندانی را ببینید که با شیطنت تمام میپرسد: «مشکلی هست؟!». بیشاز ۲۰ صفحه فارسی زبان ترول پیدا میکنم که فقط برای انتشار ترول هستند؛ تعداد طرفداران بعضی صفحات به بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر میرسد.
یک صفحه توجهم را جلب میکند، جایی که تمام ترولها یک تصویر چند قسمتی هستند. جان تراولتا، بازیگر معروف هالیوودی، همراه با داین جانسون (قهرمان کشتی و بازیگر) و یک دختر سوار ماشین هستند و هر بار برای آنها اتفاقاتی میافتد. گاهی بازیکنان فوتبال سوار ماشین هستند و گاهی جاستین بیبر و گاهی شخصیتهای معروف دیگر، و هر بار با یک نفر شوخی میشود. با مسئول پیج، محمدرضا، صحبت میکنم. او میگوید: «چیزی که من میخواستم پیاده کنم، نئوترول بود، نه خود ترول. در ترول از آدمهای خیالی استفاده میشود، اما در نئوترول تمام آدمها شناختهشده و واقعی هستند.»
او میگوید که اولین ایدهپرداز نئوترول است و میگوید در صفحهاش ترکیبی از ترول، کمیکاستریپ و نئوترول کار میکند. او میگوید: «نئوترول را برای اولین بار در دنیا من درست کردهام.» صفحه او در مدت کمتر از دو ماه، بیش از ۸۰ هزار عضو جذب کرده.
اگر در صفحات دیگر هم بگردید، میبینید این پدیده تازه در اینترنت و شبکههای اجتماعی بسیار پرطرفدار است. صفحه ایجادشده به نام «ترول» که به زبان انگلیسی است، بیش از ۶۰۰ هزار طرفدار دارد و اگر صفحات دیگر ترول (مانند ترول فوتبالی) را به آن اضافه کنیم، میبینیم ترول میلیونها طرفدار دارد. صفحه «ترول» که به زبان فارسی است نیز حدود ۲۵۰ هزار طرفدار دارد که اگر دیگر صفحات ترول در شبکههای اجتماعی را به آن اضافه کنیم، میبینیم بیش از یک میلیون ایرانی طرفدار این پدیده نوظهور شدهاند؛ که نشانه محبوبیت ترول در بین کاربران فارسیزبان شبکههای اجتماعی است.مشاور خانواده
غیر از شبکههای اجتماعی، چند سایت هم در زمینه ترول فعال هستند. مدیر سایتی که خود را مرجع ترول فارسی معرفی میکند، میگوید: «گمان من این است که با شناخت میزان علاقه هر فرد به شخصیتهای کمیک ترول یا وبطنز، به راحتی میتوان به حالات روحی و رفتاری او پی برد و سر از ناشناختههای روحی و روانی او درآورد، و علت آن چیزی نیست جز آنکه شخصیتهای کمیک ترول و وبطنز کاملا طبیعی و قدرتمند و اصیل هستند.»
محسن، طنزپرداز و کاریکاتوریست، چند ترول درست کرده که استقبال خیلی خوبی از آنها شده. از او میپرسم سوژههای ترولها را از کجا پیدا میکند؟ میگوید: «از هر کجا که فکرش را بکنی! اصلا دیدن ترولهای دیگر باعث میشود ایده بگیری و با دیدن ترولهای دیگر، میتوانی «زبان ترول» را یاد بگیری و آنوقت از سوژههای روزمره ترول درست کنی. من خودم موضوع بیشتر ترولهایم چیزهایی بوده که برای خودم اتفاق افتاده. بعضی وقتها شکلکهای چت یا ترولها در ناخودآگاهت تبدیل به ژستهایی میشوند که حتی در خیابان هم جلوی چشمت میآیند.» شبکه های اجتماعی
«ترول» حتی چشم بعضی نقاشها مثل رسول را هم گرفته که بعد از دیدن چند نمونه از آنها میگوید: «کارهای جالبی هستند و خوشم آمد.»
برای آنکه حتی کاربران مبتدی هم ترول درست کنند، نرمافزارهایی ساختهشده که شکلکها را به صورت پیشفرض دارد و کاربر میتواند آنها را به سلیقه خود بچیند و متن اضافه کند. از محسن میپرسم که با چه نرمافزاری این تصویرها را میسازد؟ پاسخ میدهد: «من با فتوشاپ کار میکنم. البته بیس و پایه بعضی کارها را با دست میکشم.» او میگوید: «فکر میکنم روزی دوره ترول هم تمام شود. آدم وقتی پیش خودش فکر میکند به خودش میگوید: نه! مگر میشود مردم از این تصاویر بامزه خسته شوند؟! ولی تجربه نشان داده که مردم بالاخره خسته خواهند شد، مثل «پَ نه پَ» و خیلی چیزهای دیگر. ولی بههرحال چون ترولها تصویر هستند و انسان بیشتر اطلاعات را از تصاویر میگیرد، مخاطب بیشتر این مدل شوخیها را دوست دارد و شاید ماندگارتر از بقیه موجها باشد.»
ترولی که امروز در شبکههای اجتماعی به کار میرود، سابقهای کمتر از سه سال دارد و این موج در ژانویه سال۲۰۰۹ زمانی راه افتاد که سایت reddit زیرمجموعهای به نام FFFFFFFUUUUUUUUUUUU راهاندازی کرد. این زیرمجموعه معمولا به نام ۱۲U7F شناخته میشود. (که این اسم هیچ وجهتسمیه خاصی ندارد!) این زیرمجموعه به کاربران اجازه میداد تا کمیکهای ساختهشده توسط خود را در آن مجموعه ثبت کنند. نتیجه کار، ساخت تعداد زیادی شخصیت جدید شد مانند شخصیت: «همه چیز بهتر از آنچه که انتظار میرفت شده» شد.
مهتاب، گرافیست و تصویرساز است و به دلیل نسلچهارمی بودنش انتظار داشتم بهتر از گرافیستهای قدیمیتر با ترول آشنایی داشته باشد و از آنها خوشش بیاید. میگوید برای اولین بار ترول را در یکی از شبکههای اجتماعی دیده و در نگاه اول به نظرش تصویرهایی مسخره و زشت آمده. از او میپرسم در نگاه دوم چطور؟ میگوید: «باز هم همینطور. ولی وقتی با معنی و منظورش بیشتر آشنا شدم، بیشتر توانستم با آن ارتباط برقرار کنم.» وقتی از او میپرسم هیچوقت وسوسه نشده که ترول طراحی کند، به شدت رد میکند و دلیلش را اینطور توضیح میدهد: «من بهعنوان یک تصویرساز در درجه اول باید خلاقیت داشته باشم، و طراحی ترول به نظر من فقط کپیکاری است و هیچ خلاقیتی در آن نیست.» او هم مثل محسن فکر میکند ترولها مانند بقیه چیزها در دنیای مجازی – بهخصوص در شبکههای اجتماعی- ماندگار نیستند.
منبع : شبکه های اجتماعی
درباره این سایت